R. Luxemburg (1894) Sprawa Robotnicza nr 9 - artykuł 1/7 : Nowy etap (Une nouvelle étape)

1. Z radością i dumą śpieszymy podzielić się z wszystkimi towarzyszami robotnikami ostatnią doniosłą wieścią z naszego życia partyjnego : w początkach marca odbył się w Warszawie krajowy Zjazd Socjaldemokracji Polskiej.

2. Poraz pierwszy w dziejach Polskiego socjalizmu naradzali się na miejscu robotnicy, zgromadzeni z prowincji i z Warszawy nad zadaniami i formami agitacji socjalistycznej.

3. Po raz pierwszy mury Warszawy oglądały zjazd i narady tak różne od dotychczasowych. To nie był zjazd akcjonarjuszów cukrowych lub piwowarów, radzących nad możliwem podniesieniem swych zysków i obłupieniem kupującej publiczności. To nie był zjazd właścicieli kopalń węgla, radzących nad tem, jak najlepiej wyzyskiwać robotników i jakie nowe laski wyżebrać u rządu. To nie był zjazd kapitalistów, wyzyskiwaczy i sług carskich. To był Zjazd robotników Socjaldemokratów, radzących nad agitacją socjalistyczną, nad ulżeniem ciężkiej doli ludu roboczego, nad wyzwoleniem go całkowitem ze szponów kapitalu i caratu.

4. Wa samym kraju, w samej Warszawie, urągając jednakowo dumie i ufności w siebie kapitalistów i chytrej czujności policji, żandarmów, szpiegów — robotnicy - socjaldemokraci wypowiedzieli wojnę wyzyskowi i uciskowi, uważnie i poważnie rozważali wszelkie sposoby, drogi, taktykę tej wojny.

5. Śmiała myśl o wykonaniu której nigdy nawet nie marzyli poprzedni socjaliści polscy, została wprowadzona w czyn podług wszelkich zasad, towarzyszach podobnym okolicznościom. Gdy dotychczasowe zjazdy socjalistów polskich, odbywające się za granica, składały się zwykle wyłącznie z t. zw. inteligentów-socjalistów, 1szy Zjazd Socjal-demokracji, odbyty w kraju, był czysto robotniczym zjazdem, na którym t. zw. inteligenci stanowili minimalną część. Robotnicy z Warszawy, robotnicy z głównych centrów prowincji, zgromadziwszy się, radzili nad swymi robotniczymi sprawami — pod sztandarem Socjaldemokracji.

6. Czujemy dobrze skromność rozmiarów naszej konferencji partyjnej ; uznajemy szczupłość organizacyj na niej przedstawionych. Z kongresami robotniczych partyj europejskich Zjazd nasz równać się naturalnie nie może. Ale dla naszych warunków, a głównie dla przyszłości naszego ruchu ma on znaczenie wielkie i nie wątpliwe.

7. W historii naszej Partii jest to w ciągu ostatniego roku trzeci fakt pierwszorzędnej wagi. Pierwszym było połączenie się ostatniej organizacji robotniczej „Proletariatu” ze „Związkiem Robotników Polskich”. Rok temu właśnie, w marcu, socjaldemokracja połączyła i zjednoczyła pod swym sztandarem wszystkie prawdziwie rewolucyjne socjalistyczne siły robotnicze. Owoczesna Polska Partia Socjalistyczna położyła początek jednolitej socjaldemokratycznej Partii w całym naszym kraju.

8. Drugim ważnym w naszej historii faktem była zmiana nazwy partyjnej na « Socjaldemokrację Król. Polskiego » i jednocześnie uchronienie partii i ze strony zewnętrznej i z wewnętrznej od wszelkich naleciałości patriotycznych (1). Zdawałoby się, ze sama nazwa partyjna jest bardzo podrzędnego znaczenia. W ogóle, w Zachodniej Europie, przy jawnych otwartych stosunkach politycznych, jest to do pewnego stopnia słuszne. Tam każda partia ma możność w każdej chwili całemu światu swą działalność i swój skład osobisty przed oczy postawić. U nas, w naszych warunkach, rzecz ma się zupełnie inaczej. My działamy otoczeni głęboką nocą politycznej martwoty i zakneblowani żelaznym gwichtem carskiego despotyzmu. Dlatego wszelacy ludzie, lubiący łowić ryby w mętnych wodach, mają ułatwione podszywanie się pod cudze firmy lub zagarnianie cudzej działalności pod swoje chorągwie. Najwymowniejszym poparciem tego twierdzenia jest właśnie historia naszej b. Polskiej Partii Socjalistycznej i okoliczności, które wywołały zmianę jej nazwy (2). Przyjąwszy miano Soc. Dem., Partia nasza uczyniła wiele dla odcięcia wszelkich prób podobnego rodzaju w celu zafałszowania jej faktycznej działalności lub jej programowego kierunku.

9. Wreszcie teraz dokonane zostały warunki niezbędne dla postawienia Partii Soc. Dem. a tej wysokości, na jakiej jedynie może godnie odpowiedzieć wielkim zadaniom swoim wobec polskiej klasy robotniczej, wobec całego społeczeństwa, wobec międzynarodowego proletariatu. Partia jeszcze raz zatwierdziła jasno program, który był postawą jej działalności od początku, stworzyła sobie odpowiednia do warunków, silną i spoistą organizację, obmyśliła i ustanowiła wszelkie formy swej działalności codziennej, wreszcie — wypowiedziała kategorycznie ważniejszych kwestii życia partyjnego i programowego.

10. Śmiało więc w pełnym uzbrojeniu, występuje dziś nasza Socjaldemokracja do boju, do walki o swoje wielkie hasła. Z podwójną energią, zagrzani nowym zapałem towarzysze nasi przystąpią teraz do dzieła. Oby największe skutki uwieńczyły ich działalność ! Oby zbawcze słowo i bojowy sztandar Socjaldemokracji jak najszerej i jak najdalej szerzyły się po naszym kraju !

Niech żyje Socjaldemokracja !

(1) W znaczeniu programów odbudowania niezależnej Polski. - Uwaga autorki.
(2) Wprawdzie przed kilku miesiącami pojawiła się znowu na scenie „partia” pod nazwą PPS, ale jest ona socjalpatriotyczna z kierunku i z poprzednią nie ma nic wspólnego. - Uwaga autorki.

Traduction

1. C’est avec joie et fierté que nous nous empressons de partager avec tous les camarades ouvriers les dernières nouvelles importantes de la vie de notre parti : au début du mois de mars, le Congrès national de la social-démocratie polonaise s’est tenu à Varsovie.

2. C’est la première fois dans l’histoire du socialisme polonais que des travailleurs, venus des provinces et de Varsovie, ont discuté sur place des tâches et des formes de l’action socialiste.

3. Pour la première fois les murs de Varsovie voyaient un congrès et des délibérations si différentes de celles qui les avaient précédés. Il ne s’agissait pas d’une réunion d’actionnaires sucriers ou de brasseurs, discutant d’une possible augmentation des profits et de dépouiller les acheteurs. Ce n’était pas une réunion de propriétaires de mines de charbon, discutant de la meilleure façon d’exploiter les travailleurs et mendier de nouvelles faveurs du gouvernement. Ce n’était pas un congrès de capitalistes, d’exploiteurs et de serviteurs du tsar. C’était le Congrès des ouvriers sociaux-démo-crates, débattant à propos de l’agitation socialiste, de l’amélioration du sort du peuple travailleur, de sa libération totale des griffes du capital et du tsarisme.

4. Dans le pays même, à Varsovie même, se moquant à la fois de l’orgueil et de la confiance en soi des capitalistes et de la vigilance rusée de la police, des gendarmes, des espions — les ouvriers-socio-démocrates ont déclaré la guerre à l’exploitation et à l’oppression, ont soigneusement et sérieusement étudié toutes les voies, tous les moyens, la tactique de cette guerre.

5. L’idée audacieuse dont les socialistes polonais précédents n’avaient même jamais rêvé a été mise en pratique, selon toutes les règles qui accompagnent des circonstances similaires. Alors que les congrès précédents des socialistes polonais, tenus à l’étranger étaient habituellement composés exclusivement de soi-disant socialistes de l’intelligentsia, le premier congrès de la social-démocratie, tenu en Pologne, était un congrès purement ouvrier, auquel la soi-disant intelligentsia ne représentait qu’une partie minime. Les ouvriers de Varsovie, les ouvriers des principaux centres des provinces, s’étant réunis, débattirent sur leurs affaires d’ouvriers — sous la bannière de la social-démocratie.

6. Nous sentons bien la modestie de l’envergure de la conférence du parti ; nous reconnaissons la petite taille des organisations qui y ont été représentées. Notre congrès ne peut naturellement pas se comparer aux congrès des partis ouvriers d’Europe. Mais pour nos conditions, et surtout pour l’avenir de notre mouvement, il a une grande et incontestable importance.

7. Dans l’histoire de notre Parti, c’est le troisième fait de première importance au cours de l’année écoulée. Le premier a été la fusion de la dernière organisation ouvrière, le « Prolétariat », avec l’« Union des ouvriers polonais ». Il y a un an, en mars, la social-démocratie s’est unie et a rassemblé sous sa bannière toutes les forces ouvrières socialistes véritablement révolutionnaires. Le Parti socialiste polonais d’alors a jeté les bases d’un parti social-démocrate unifié dans dans l’ensemble de notre pays.

8. Le deuxième fait important de notre histoire a été le changement du nom du parti en « Social-démocratie du Royaume Polonais » et, en même temps, de protéger le parti, tant à l’extérieur qu’à l’intérieur, de tout signe patriotique (1). Il semblerait que le nom du parti lui-même soit d’une importance très secondaire. En général, en Europe occidentale, où les relations politiques sont ouvertes, c’est en partie le cas. Là, chaque parti a la possibilité de faire connaître à tout moment ses activités et sa composition personnelle au monde entier. Chez nous, dans les conditions qui sont les nôtres, les choses sont complètement différentes. Nous agissons entourés d’une profonde nuit de torpeur politique et bâillonnés par la poigne de fer du despotisme tsariste. C’est pourquoi des gens de toutes sortes qui aiment pêcher en eaux troubles, peuvent plus facilement se déguiser derrière un titre qui n’est pas le leur, annexer à leur drapeau une activité qui appartient à d’autres. La preuve la plus éloquente à l’appui de cette thèse est précisément l’histoire de notre ex-Parti socialiste polonais, et des circonstances qui ont suscité son changement d’appellation (2). Ayant adopté le nom de Social-démocrate, notre parti a fait beaucoup pour couper court à toutes les tentatives de ce genre, visant à falsifier son activité réelle ou l’orientation de son programme.

9. Aujourd’hui, enfin, les conditions nécessaires sont réunies pour que le parti Social-démocrate puisse répondre dignement à ses grandes tâches envers la classe ouvrière polonaise, envers l’ensemble de la société, envers le prolétariat international. Le Parti a une fois de plus approuvé clairement le programme qui a été la base de son activité depuis le début, il s’est doté d’une organisation adaptée aux conditions, forte et cohérente, il a conçu et établi toutes les formes de son activité quotidienne et, enfin, il s’est prononcé catégoriquement sur les questions les plus importantes de la vie du parti et du programme.

10. C’est donc hardiment, armée de pied en cap, que notre social-démocratie part aujourd’hui au combat, dans le bataille pour ses grands mots d’ordre. Avec une énergie redoublée, encouragés par une ardeur nouvelle, nos camarades vont se mettre à l’oeuvre. Que les plus grands résultats couronnent leur activité ! Que la parole salutaire et le drapeau militant de la social-démocratie se répandent le plus largement et le plus loin possible dans notre pays !

Vive la social-démocratie !

(1) Dans le sens des programmes de reconstruction d’une Pologne indépendante. - Remarque de l’auteur.

(2) Si un « parti » est réapparu il y a quelques mois sous le nom de PPS, il est d’orientation social-patriotique et n’a rien à voir avec le précédent. - Remarque de l’auteur.