Rosa Luxemburg (28/08/1905) : Na wulkanie / Sur un volcan

Nr. 11 ------------------------------------------------------------------------------------ 28 sierpnia 1905

Na wulkanie

« Ca ira ! »

1. Rewolucja między innymi i tym się różni od wojny że prawem jej istnienia jest bezustanny ruch - posuwanie się naprzód, rozwój swej własnej wewnętrznej logiki i konsekwencji. Pauz i zawieszania broni rewolucja nie zna, o ile się nie cofa wstecz, i ci nibyto ,,rewolucjoniści“, co czekają , głodni "efektów", ciągle tylko na jeden wulkaniczny wybuch po drugim, uważając pozorne pauzy miedzy takimi aktami, jak łódzki bój barykadowy za „martwe punkty’ w pochodzie rewolucji, dowodzą tylko, że z psychologii swej są nieodrodnymi dziećmi burżuazji, obcymi duchowi rewolucji robotniczej.

La révolution, entre autres choses, diffère de la guerre en ce que la loi de son existence est le mouvement perpétuel - aller de l’avant, développer sa propre logique interne et sa propre cohérence. La révolution ne connaît pas les pauses et les cessez-le-feu tant qu’elle ne recule pas, et ces prétendus « révolutionnaires » qui attendent, avides d’« effets », une éruption volcanique après l’autre, considérant les pauses apparentes entre des actes tels que la lutte des barricades à Lodz comme des « impasses » dans le processus révolutionnaire, ne font que prouver que, du point de vue psychologique, ils sont de dignes enfants de la bourgeoisie, étrangers à l’esprit de la révolution ouvrière.

2. Po łódzkim powstaniu proletariatu nie mieliśmy w kraju naszym dotąd drugiego wybuchu tej miary. Ale gdy z jednej strony jakby natychmiastowe na łunę krwawych bojów w Łodzi odpowiedziała na południu Rosji olbrzymia łuna pożaru rewolucyjnego, szalejącego w Odessie, i czerwona bandera rewolucyjna wzniosła się na maszcie pancernika carskiej marynarki, przypominając donośnie, że rewolucja obecna jest jedną nierozerwalną wspólną sprawą proletariatu całego państwa rosyjskiego, że walka w kraju naszym tylko częścią wspólnej i ogólnej rewolucji wszechrosyjskiej - z drugiej strony i u nas w kraju dwa objawy dowiodły, że rewolucja nie stoi ani chwili na miejscu, lecz że kroczy niewstrzymanie naprzód — ku zwycięstwu.

Après le soulèvement du prolétariat à Lodz, nous n’avons pas eu jusqu’ici d’autre explosion de cette ampleur dans notre pays. Mais quand, d’une part, comme si c’était instantané, à la lueur des batailles sanglantes de Lodz répondait, dans le sud de la Russie, l’immense lueur de l’incendie révolutionnaire qui fit rage à Odessa, et que le drapeau révolutionnaire rouge s’élevait au mât du cuirassé de la marine tsariste, nous rappelant bruyamment, que la révolution actuelle est une cause commune indissoluble du prolétariat de tout l’État russe, que la lutte dans notre pays n’est qu’une partie de la révolution commune et générale de toute la Russie - d’autre part, dans notre pays aussi, deux manifestations ont prouvé que la révolution ne s’arrête pas un instant, mais qu’elle avance inexorablement - vers la victoire.

3. Pierwszy fakt, to zupełne bankructwo terroru carskiego, zastosowanego w samej Łodzi. Już dziś widomym jest i wiadomym dla wszystkich, że stan oblężenia, polityka gwałtów i próba fizycznego zmiażdżenia bohaterskiego proletariatu łódzkiego po dniach czerwcowych zawiodły kompletnie. Mimo pozorną porażkę powstania barykadowego, mimo straszny krwi upust, mimo wprowadzenie do Łodzi chmar zbrojnego żołdactwa, proletariat łódzki nie stracił ducha, nie zaprzestał walki. Tylko na krótką chwilę uniemożliwione zostały zewnętrzne szersze przejawy agitacji i walki. Dziś wewnątrz Łodzi wre agitacja socjaldemokratyczna nadał i walka kroczy naprzód. Wielkie strajki w fabryce Gayera i innych są już znowu objawem niezmordowanej energii rewolucyjnej robotników łódzkich, a może sygnałem niedalekiego wybuchu nowego strajku powszechnego.

Le premier fait est la faillite totale de la terreur tsariste appliquée à Lodz même. Il est déjà évident et connu de tous que l’état de siège, la politique des violences et la tentative d’écraser physiquement le prolétariat héroïque de Lodz après les journées de juin ont complètement échoué. Malgré l’échec apparent du soulèvement des barricades, malgré les terribles effusions de sang, malgré l’introduction à Lodz de nuées de soldats armés, le prolétariat de Lodz n’a pas perdu ses esprits, n’a pas abandonné la lutte. Ce n’est que pendant un court laps de temps que les grandes manifestations extérieures d’agitation et de lutte ont été empêchées. Aujourd’hui, à Lodz, l’agitation social-démocrate bat son plein et la lutte progresse. Les grandes grèves à l’usine Gayer et dans d’autres usines sont déjà à nouveau un symptôme de l’infatigable énergie révolutionnaire des travailleurs de Lodz, et peut-être un signal de l’éclatement imminent d’une nouvelle grève générale.

4. Drugim zaś aktem donośnym ostatnich tygodni jest — odbicie się echa walk łódzkich na prowincji. Mimo szalone wysiłki ze strony reakcji - na znak solidarności z Łodzią, stają jedne za drugimi przybytki pracy i wyzysku w całym kraju. W myśl głoszonej już przez nas dawniej idei, iż proletariat rewolucyjny musi wylegać na ulicę — odbywają się wszędzie demonstracje uliczne. Co prawda wskutek środków przedsięwziętych przez władze carskie, i wysiłków całego burżuazyjnego ,,społeczeństwa“ - manifestacje strajkowe i uliczne nie mogły już przyjąć tych olbrzymich rozmiarów, który by po strajku warszawskim 4-go maja, po stutysięcznej demonstracji łódzkiej 21-go czerwca — zdolne były zaimponować całemu światu, a jednak — proletariat polski protestował głośno i potężnie.

Le deuxième fait marquant de ces dernières semaines est l’écho de la lutte de Lodz dans les provinces. Malgré les efforts frénétiques de la réaction - en signe de solidarité avec Lodz - les établissements de travail et d’exploitation se lèvent les uns après les autres dans tout le pays. Conformément à l’idée que nous avons déjà proclamée dans le passé, à savoir que le prolétariat révolutionnaire doit descendre dans la rue, des manifestations de rue ont lieu partout. Certes, en raison des mesures prises par les autorités tsaristes et des efforts de toute la « société » bourgeoise, - les manifestations de grève et de rue ne purent prendre les proportions énormes qui auraient impressionné le monde entier après la grève de Varsovie du 4 mai, après la manifestation de 100.000 personnes à Lodz le 21 juin, mais néanmoins, le prolétariat polonais proteste haut et fort.

5. 26-go czerwca strajkuje cały lud roboczy w Warszawie, na ulicach jej pojawiają się czerwone sztandary, wzniesione zostają - jakby dla ćwiczenia się w tej sztuce rewolucyjnej — barykady ; 28, 29, 30-go zawiesza pracę Zagłębie, kryjące w swych podziemiach dziesiątki tysięcy niewolników kapitału ; 28-go staje Lublin, 4-go lipca ustaje wszelkie życie handlowe i przemysłowe w Białymstoku, tylko strzały, za strzałami słychać na ulicach ; 5-go i 6-go strajkuje w wielu punktach Radomskie ; 3-go lipca zamiera życie w Kielcach, wreszcie 18-go sierpnia znowu strajkuje cała Warszawa - na zawołanie organizacji socjaldemokratycznych tym razem na znak protestu przeciw rzezi w Białymstoku. „Precz z samo- władnym carem !“. „Niech żyje Wolność polityczna !“ - rozbrzmiewa po całej Polsce.

Le 26 juin, tout le peuple ouvrier de Varsovie se met en grève, des banderoles rouges apparaissent dans ses rues, des barricades sont érigées - comme pour pratiquer cet art révolutionnaire - ; les 28, 29, 30 juin, le quartier de Zagłębie, cachant dans ses sous-sols des dizaines de milliers d’esclaves du capital, suspend le travail ; Le 28, Lublin est en grève ; le 4, toute vie commerciale et industrielle cesse à Bialystok, seuls des coups de feu successifs sont entendus dans les rues ; les 5 et 6, la région de Radom se met en grève dans de nombreux endroits ; le 3, la vie s’éteint à Kielce, et enfin, le 18, tout Varsovie se met à nouveau en grève - à l’appel des organisations sociales-démocrates, cette fois-ci pour protester contre le massacre de Bialystok. « A bas le tsar autogestionnaire ! « Vive la liberté politique ! - résonne dans toute la Pologne.

6. Za tym ostatnie tygodnie dowiódł, że rewolucja posuwa się z żelazną logiką w dwóch kierunkach : i wgłąb i wszerz. Główne ośrodki, stare wulkany walki robotniczej-Warszawa i Łódź - niewyczerpane olbrzymi wylewami rewolucyjnymi, nie zmiażdżone najdzikszymi wysiłkami reakcji, działają niezachwianie dalej ; pierwsze, przodujące szeregi proletariatu polskiego pokazują, ze nie znają wahań ani zmęczenia. Jednocześnie z ośrodków tych walka rozlewa się coraz bardziej na prowincję, rozszerzając nieustannie teren rewolucji. i te dwa objawy to właśnie najcenniejsze gwarancje, że sprawa rewolucyjna rozwija się podług wszelkich praw ruchu zdrowego, silnego, ruchu masowego proletariatu.

Derrière cela, les dernières semaines ont prouvé que la révolution avance avec une logique de fer dans deux directions : vers l’intérieur et vers l’extérieur. Les centres principaux, les vieux volcans de la lutte ouvrière - Varsovie et Lodz - inépuisables par les immenses effusions révolutionnaires, non écrasés par les efforts les plus fous de la réaction, continuent d’agir sans relâche ; les premiers rangs du prolétariat polonais montrent qu’ils ne connaissent ni l’hésitation ni la lassitude. En même temps, de ces centres, la lutte se répand de plus en plus dans les provinces, élargissant sans cesse le terrain de la révolution. et ces deux manifestations sont précisément les garanties les plus précieuses que la cause révolutionnaire se développe selon toutes les lois d’un mouvement sain et fort, le mouvement du prolétariat de masse.

7. W rewolucjach burżuazyjnych zmęczenie i czerpanie jest objawem nieuniknionymi i historycznie niezbędnym. Rewolucje bowiem burżuazyjne, zawsze na nieświadomym przecenianiu własnych celów, na iluzji oparte, zawsze posługujące się za pomocą tej iluzji siła, ludu roboczego, popychającego za każdym razem falę rewolucyjne, dalej, aniżeli to odpowiadało interesom klasowym kierowniczej burżuazji, rewolucje te miały stale po najwyższych wysiłkach okres cofania się. Zmęczenie i wyczerpania się w walce było tu zawsze tym symptomem psychicznym, który wskazywał, że następuje przełom, że rewolucja, zapędziwszy się zbyt daleko, zaczyna słabnąć i opadać. Tak się działo w Wielkiej Rewolucji Francuskiej, takie były dzieje rewolucji 1848 roku.

Dans les révolutions bourgeoises, la fatigue et l’essoufflement sont un symptôme inévitable et historiquement nécessaire. Car les révolutions bourgeoises, toujours basées sur une surestimation inconsciente de leurs propres objectifs, sur une illusion basée sur une illusion, utilisant toujours, au moyen de cette illusion, le pouvoir des travailleurs, poussant la vague révolutionnaire chaque fois plus loin que ce qui correspondait aux intérêts de classe de la bourgeoisie dirigeante, ces révolutions avaient constamment, après les plus grands efforts, une période de recul. La fatigue et l’épuisement dans la lutte étaient ici toujours le symptôme psychique qui indiquait qu’une rupture était en train de se produire, que la révolution, s’étant aventurée trop loin, commençait à s’affaiblir et à reculer. C’est ce qui s’est passé dans la Grande Révolution française, c’est ce qui s’est passé dans la Révolution de 1848.

8. Obecnie carat i burżuazja nasza daremnie spekulują, na zmęczenie i wyczerpanie energii proletariatu. Rewolucja robotnicza, dzięki kierownictwo socjaldemokracji, jasna, ma świadomość swych dróg i celów, a klasa proletariatu, jako prawdziwie rewolucyjne, walcząca dziś po raz pierwszy sama dla siebie, w interesie przybliżenia własnego wyzwolenia, nie zna, nie może znać ani cofania się, ani zmęczenia w walce. Ostatnie tygodnie wykazały znowu, że rząd carski, że cały obecny porządek polityczny stoi na wulkanie, w którym lawa to starymi kraterami wyrzuca ogniste strumienie, to coraz nowe tworzy sobie ujścia z boku, przez skorupę, aż się połączy w jedno płomienne morze rewolucyjne i zatopi bez śladu ruderę ostatniego rządu despotycznego.

Actuellement, la bourgeoisie tsariste et notre bourgeoisie spéculent en vain sur la fatigue et l’épuisement de l’énergie du prolétariat. La révolution ouvrière, grâce à la direction de la social-démocratie, est claire, a conscience de ses voies et de ses objectifs, et la classe du prolétariat, en tant que véritable révolutionnaire, luttant aujourd’hui pour la première fois pour elle-même, dans l’intérêt de rapprocher sa propre libération, ne connaît ni la retraite ni la fatigue dans la lutte. Les dernières semaines ont montré une fois de plus que le gouvernement tsariste, que l’ensemble de l’ordre politique actuel repose sur un volcan dont la lave crache des flots ardents à partir des anciens cratères et crée toujours de nouvelles sorties sur les côtés, à travers la croûte, jusqu’à ce qu’elle se fonde en une mer révolutionnaire ardente et fasse sombrer sans laisser de traces la masure du dernier gouvernement despotique.